Zagrożone siedliska oraz związane z nimi gatunki zanikają powszechnie na obszarach chronionych, na skutek braku realizacji niezbędnych zabiegów ochrony czynnej, wynikających z zapisów planów ochrony rezerwatów, dokumentacji obszarów chronionych oraz wyników badań naukowych.

 

Cel

Celem projektu jest czynna ochrona czterech zagrożonych w Polsce i UE siedlisk przyrodniczych, muraw kserotermicznych (6210), torfowisk wysokich (7110), torfowisk przejściowych (7140) i świetlistych dąbrów (91I0), stanowiących miejsce występowania gatunków światłożądnych.

 

Lokalizacja

Projekt jest realizowany w dziesięciu rezerwatach przyrody (Torfowisko Karaska, Torfowisko Serafin, Jastrząbek, Brwilno, Dąbrowa Radziejowska, Podjabłońskie, Dąbrowy Seroczyńskie,  Kawęczyn, Sadkowice i Góra Uszeście) i trzech innych istniejących (zespół przyrodniczo-krajobrazowy Głogi) lub projektowanych (rezerwat Raj i użytek ekologiczny Góra Rowska) obszarach chronionych niższej rangi, w województwie mazowieckim i podlaskim.

Przyczyną zmniejszania się walorów przyrodniczych jest sukcesja wtórna polegająca na ekspansji krzewów, drzew oraz wysokich bylin (zwł. trzciny), co pogarsza warunki świetlne i powoduje zanikanie światłożądnej roślinności.

 

Ochrona czynna 

Ochrona czynna polegać będzie na przywracaniu otwartego charakteru muraw oraz torfowisk wysokich i przejściowych, a także polepszaniu warunków świetlnych runa świetlistych dąbrów poprzez usuwanie zarośli i nalotu drzew, koszenie, redukcję podszytu (w pierwszym roku projektu) oraz koszenie i wykaszanie odrostów (w drugim roku). Pozyskana biomasa będzie usunięta poza obręb rezerwatów.

W sąsiedztwie rezerwatów umieszczone zostaną tablice, informujące o ich walorach przyrodniczych i przyczynach oraz metodach prowadzonej ochrony czynnej. Wyniki zabiegów ochrony czynnej będą monitorowane.

 

Powierzchnia

Łącznie zabiegom ochrony czynnej poddanych zostanie 120,5 ha zagrożonych siedlisk:

  • 65 ha torfowisk wysokich 7110 (w rezerwacie Torfowisko Karaska),
  • 29 ha torfowisk przejściowych 7140 (w trzech rezerwatach),
  • 19 ha dąbrów świetlistych 91I0 (w pięciu rezerwatach),
  • 7,5 ha muraw kserotermicznych 6210 (w obrębie trzech obszarów chronionych i dwóch projektowanych obszarów chronionych).

 

Gatunki

Z tymi, zagrożonymi przez sukcesję wtórną, siedliskami przyrodniczymi związanych jest szereg rzadkich i ginących gatunków roślin. Obserwacje i inwentaryzacje z ostatnich lat potwierdziły występowanie, na powierzchniach planowanych do objęcia ochroną czynną w ramach projektu, 26 gatunków roślin z „Czerwonej listy roślin i grzybów Polski”. Są to:

  • wężymord stepowy Scorzonera purpurea,
  • len złocisty Linum flavum,
  • wisienka stepowa Prunus fruticosus,
  • sasanka łąkowa Pulsatilla pratensis,
  • goryczka krzyżowa Gentiana cruciata,
  • marzanka wonna Asperula tinctoria,
  • turówka leśna Hierochloe australis,
  • turzyca delikatna Carex supina,
  • turzyca wczesna Carex praecox,
  • nasiężrzał pospolity Ophioglossum vulgatum,
  • kruszczyk błotny Epipactis palustris,
  • wełnianka delikatna Eriophorum gracile,
  • turzyca strunowa Carex chordorrhiza,
  • turzyca bagienna Carex limosa,
  • turzyca dwupienna Carex dioica,
  • bagnica torfowa Scheuchzeria palustris,
  • pływacz drobny Utricularia minor,
  • pływacz pośredni Utricularia intermedia,
  • rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia,
  • jaskier wielki Ranunculus lingua,
  • torfowiec brunatny Sphagnum fuscum,
  • mszar nastroszony Paludella squarrosa,
  • błotniszek wełnisty Helodium blandowii
  • i chwytnikowiec lśniący Tomentypnum nitens.

Poza tym na objętych projektem powierzchniach stwierdzono aktualnie występowanie 46 gatunków roślin naczyniowych objętych ochroną w Polsce, w tym 35 objętych ochroną ścisłą.